การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ (Urinary tract infecton) เป็นภาวะติดเชื้อจาก microorganism ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียในทางเดินปัสสาวะ โดยตรวจพบแบคทีเรียในปัสสาวะ การติดเชื้อส่วนใหญ่เป็นการย้อนของเชื้อจากส่วนล่างขึ้นไป (ascending infection) คือเชื้อเข้าทางท่อปัสสาวะแล้วลุกลามต่อมาในกระเพาะปัสสาวะหรือไต โดยพบว่าเพศหญิงมีโอกาสติดเชื้อได้มากกว่าเพศชายโดยเฉพาะในช่วงวัยเจริญพันธุ์มีโอกาสเกิดการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะได้บ่อย เนื่องจาก urethra ของผู้หญิงสั้นกว่าผู้ชาย จึงทำให้ส่วนปลายของ urethra ถูกปนเปื้อนได้ง่ายจากเชื้อในอุจจาระ หรือจากช่องคลอดระหว่างที่มีเพศสัมพันธุ์ อีกทั้งน้ำเมือกที่หลั่งจากต่อมลูกหมากยังมีฤทธิ์เป็น antibacterial อีกด้วย
อาการของการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
อาการขึ้นกับว่าติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะระดับไหน ถ้าติดเชื้อแค่ในกระเพาะปัสสาวะ อาจมีอาการปัสสาวะแสบขัด ขุ่น ปัสสาวะบ่อยขึ้น แต่ถ้าติดเชื้อที่กรวยไต จะมีไข้ ปวดหลังร่วมด้วย ซึ่งต้องรับการรักษาด้วยยาฉีดปฏิชีวนะในโรงพยาบาล อย่างไรก็ตามผู้ป่วยสูงอายุจำนวนมาก อาจมีอาการที่ไม่จำเพาะกับการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ เช่น ซึม สับสน เบื่ออาหาร กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ เป็นต้น
วิธีปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันการติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะ
- การทำความสะอาดหลังการขับถ่าย ควรเช็ดทำความสะอาดจากหน้าไปหลัง เชื้อแบคทีเรียที่อยู่ใน
อุจจาระ เป็นตัวก่อโรคที่สำคัญของโรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
- ดื่มน้ำมากๆและปัสสาวะให้เป็นเวลา ควรปัสสาวะทุก 3-4 ชั่วโมง และก่อนนอน ไม่ควรกลั้นปัสสาวะ
เพราะปัสสาวะที่ค้างนานๆ ในกระเพาะปัสสาวะ จะเป็นอาหารชั้นดีของเชื้อแบคทีเรีย
- หลีกเลี่ยงท้องผูก ฝึกการถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลาทุกวัน
- หลีกเลี่ยงการระคายเคืองที่เกิดขึ้นบริเวณท่อปัสสาวะ เช่น การใส่กางเกงที่รัดมากๆ การใส่สบู่เหลวลงไป
ในอ่างอาบน้ำ เป็นต้น
- การดื่มน้ำผลไม้แครนเบอรี่ (Cranberry juice) จะสามารถลดการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะได้
ขอบคุณข้อมูลจาก
www.ram-hosp.co.th และ http://cyberclass.msu.ac.th