โรคท้องผูก ถือได้ว่าเป็นปัญหาสุขภาพปัญหาหนึ่งที่เราไม่ควรมองข้าม โรคท้องผูกเป็นปัญหาใหญ่ที่มักเกิดจากการกินอาหารที่มีกากใยน้อย และขาดการออกกำลังกาย ซึ่งท้องผูกมีลักษณะอาการอยู่ 2 แบบ คือ ท้องผูกแบบอ่อนแรง จะทำให้ลำไส้ไม่มีแรงบีบตัว เกิดจากการกินอาหารที่มีกากใยน้อย และดื่มน้ำน้อยหรืออาจเกิดจาการออกกำลังกายไม่เพียงพอ อีกแบบคือท้องผูกแบบหดเกร็ง ท้องผูกแบบนี้จะพบว่าลำไส้บีบตัวไม่สม่ำเสมอ ทำให้ขับถายผิดปกติ อาจเกิดจากปัญหาทางด้านจิตใจหรือระบบประสาท สูบบุหรี่จัด หรือกินอาหารที่ทำให้ลำไส้ระคายเคือง
สาเหตุของท้องผูก
เกิดจากการอั้นอุจจาระเป็นประจำ ทำให้เสียนิสัยการถ่าย เพราะเมื่ออุจจาระไปรอที่ปลายลำไส้ใหญ่แล้ว จะมีกระแสประสาทไปเตือนให้เกิดการขับถ่าย แต่เมื่ออั้นไว้บ่อยๆ เข้าก็จะทำให้อุจจาระไปสะสมในลำไส้ใหญ่นานเกินไป น้ำในอุจจาระจะถูกดูดกลับไปมากเกิน ทำให้อุจจาระแห้งแข็ง อีกสาเหตุก็เพราะทานอาหารที่มีกากใยอาหารน้อยเกินไป ไม่มีการออกกำลังกาย กินแล้วก็นั่งๆ นอนๆ ดื่มน้ำในปริมาณน้อยเกินไปในแต่ละวัน และความเครียดก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งเช่นกัน เพราะถ้าปล่อยให้ตัวเองเครียดมากๆ ก็ทำให้ท้องผูกได้เช่นกัน
วิธีที่ไม่ให้ท้องผูก
1. ดื่มน้ำสะอาดให้ได้ 1-2 ลิตรต่อวัน
2. ควรฝึกขับถ่ายให้เป็นเวลา ควรเข้าห้องน้ำทันทีเมื่อรู้สึกปวดถ่าย ไม่ควรรอหรืออั้นไว้เพราะยิ่งถ้าปล่อยไว้นานจะยิ่งเพิ่มอาการท้องผูก
3. ควรหมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมออย่างน้อย วันละ 30 นาที
4. หลีกเลี่ยงอาหารที่กากใยน้อย เช่น เนยแข็ง ชีส ไอศครีม เนื้อวัว ควรหลีกเลี่ยงอาหารประเภท ชา กาแฟและเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ เพราะจะทำให้ปัสสาวะบ่อย ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมาก
5. เลือกทานอาหารที่มีใยอาหาร เช่นผักและผลไม้ต่างๆ ที่มีอยู่ตามฤดูกาล เพราะใยอาหารจะทำให้เนื้ออุจจาระอุ้มน้ำมากขึ้น ควรเริ่มทานในปริมาณ 20-30 กรัมต่อวัน จากนั้นค่อยๆ เพิ่มปริมาณขึ้นในทุกๆ สัปดาห์ เพื่อให้ร่างกายปรับตัวจะได้ไม่เกิดอาการท้องอืด ในบางรายที่ไม่ชอบทานผัก หรือชอบทานผักแต่ไม่สามารถเคี้ยวผักให้ละเอียดได้เนื่องจากสุขภาพฟันไม่ดีเช่นเช่นผู้สูงอายุ สามารถทดแทนด้วยอาหารเสริมทดแทนผัก ที่มีจำหน่ายในท้องตลาด เช่น ผักเม็ด หรือ ผักอัดเม็ด จากโครงการหลวง ที่ทำจากผักสดโดยไม่ผ่านกระบวนการทางเคมี สามารถรักษาคุณค่าทางสารอาหารและกากไยได้เหมือนกับผักสด ก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่น่าสนใจ
6. ไม่ควรเลือกใช้ยาระบายในการช่วยให้ขับถ่ายได้ง่าย