หรือ Spider Vein คือโรคมักเกิดขึ้นตามผิวของขาตั้งแต่บริเวณตาตุ่มขึ้นไปจนถึงขาหนีบด้านใน ที่มักจะพบได้บ่อยที่สุดคือบริเวณน่อง โดยเฉพาะกับผู้ที่ต้องใช้ขารับน้ำหนักตัวมาก คนอ้วน หญิงตั้งครรภ์ คนที่ต้องยกของหนักเป็นประจำ หรือคนที่ต้องยืนนานๆ เกิดเมื่อถึงวัยชรา เกิดจากกรรมพันธุ์ มีความผิดปกติของหลอดเลือดดำ-แดงที่ขา อักเสบอุดตัน
สาเหตุที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอด เกิดจากการคั่งของเลือดในเส้นเลือดดำบริเวณขา ที่ปกติจะถูกบีบให้ไหลขึ้นสู่หัวใจโดยอาศัยแรงบีบตัวของกล้ามเนื้อบริเวณขา ภายในหลอดเลือดดำจะมีลิ้นเล็กๆ อยู่ภายในๆ คอยกั้นเป็นช่วงๆ ไม่ให้เลือดย้อนกลับไปที่เท้า แต่เมื่อระบบไหลเวียนของเลือดทำงานไม่สะดวก ทำให้หลอดเลือดของขาขยายตัวกว้างขึ้นพลอยดึงให้ลิ้นถ่างออก เมื่อลิ้นไม่อาจปิดได้สนิทเลือดก็ทะลักไหลย้อนลงมาคั่งอยู่ในหลอดเลือดดำของขาบริเวณใกล้ผิวหนัง โดยอาการของเส้นเลือดขอดมีตั้งแต่เป็นน้อยๆ ไปจนเรียกว่าระยะรุนแรง คือผิวหนังบริเวณที่มีเส้นเลือดขอดแตกเป็นแผลอักเสบเรื้อรังมีน้ำเหลือง รักษาหายยาก และอาจมีเลือดออกรุนแรง
บุคคลที่จัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยงของโรคนี้
1. นางพยาบาล โดยอาชีพต้องใช้การเดินเพื่อดูแลพยาบาลคนป่วย การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย งานเดินเอกสาร ฯลฯ ดังนั้นอาชีพนี้จึงต้องอาศัยความอดทนและคล่องตัวสูง ทำให้เท้าต้องรับน้ำหนักตัวตลอดวัน เราจะเห็นอยู่บ่อยๆ ว่านางพยาบาลหลายคนจะสวมใส่ผ้ายืดหรือ support รัดน่องเพื่อป้องกันไว้ก่อน
2. พนักงานขายในห้างสรรพสินค้า / พนักงานต้อนรับ การยืนเรียกได้ว่าเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของอาชีพนี้ก็ว่าได้ เพราะการยืนจะหมายถึง ความพร้อมและความเต็มใจที่จะให้บริการของพนักงาน โดยต้องใช้เวลาในการยืนนานติดต่อกันประมาณ 6-8 ชั่วโมง รองเท้ายิ่งจะต้องเป็นรองเท้าส้นสูงเพื่อเพิ่มความสง่าและความสวยงาม เลยให้เป็นบ่อเกิดของเส้นเสือดขอดได้ง่าย
3. แอร์โฮสเตส เป็นอาชีพหนึ่งที่ต้องยืนและเดินนานๆ เพื่อดูแลผู้โดยสารตลอดชั่วโมงบิน และที่สำคัญยังต้องเผชิญกับภาวะความดันทางอากาศจากการขึ้น-ลงเครื่องบินเป็นประจำ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอดมากกว่าอาชีพอื่นๆ ทางป้องกันที่ดีที่สุด คือการเปลี่ยนมาสวมรองเท้าส้นเตี้ยขณะบริการเสิร์ฟอาหารแก่ผู้โดยสาร หมั่นเดินไปมาเพื่อเพิ่มระบบหมุนเวียนโลหิต และควรใส่ถุงน่องที่รัดและกระชับใต้เข่า
4. คุณครู ที่ต้องยืนสอนหน้าชั้นเรียนเป็นเวลานานติดต่อกันหลายชั่วโมง ยี่งชุดข้าราชการครูบ้านเราเป็นชุดที่ต้องแต่งให้เรียบร้อย ต้องใส่รองเท้าส้นสูง และต้องยืนเป็นเวลานานๆ อันเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอดได้ง่าย
5. พนักงานเก็บค่าโดยสารรถประจำทาง จะต้องเดินและยืนเก็บค่าโดยสารตลอดสายครั้งละหลายชั่วโมง แถมยังต้องทรงตัวให้ดีเมื่อยามรถจอดหรือเบรกทำให้ต้องเกร็งขาไว้ตลอดการเดินทาง
6. สาวออฟฟิศ อาจจะดูเป็นอาชีพที่เสี่ยงเป็นเส้นเลือดขอดน้อยที่สุด แต่จริงๆ แล้ว การที่นั่งโต๊ะนานๆ ด้วยการนั่งไขว่ห้างนี้เอง ที่มักจะเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอด หรือบางคนคิดว่าตนเองไม่ต้องยืนเป็นเวลานานๆ ก็ใส่ร้องเท้าส้นสูงตามกระแสแฟชั่น แต่กลับลืมไปว่าบางครั้งก็ต้องเดินไปมาเพื่อติดต่อเอกสารหรือฝ่ายต่างๆ ทำให้เกิดเส้นเลือดขอดแบบไม่รู้ตัวเหมือนกัน
วิธีป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอด
- ควรหลีกเลี่ยงการยืน หรือการนั่งเฉยๆ หรือนั่งไขว่ขาเป็นเวลานาน เพราะจะทำให้กล้ามเนื้อไม่บีบตัวไล่เลือด สำหรับในบางอาชีพ หน้าที่การงานเป็นตัวบังคับก็ต้องอาศัยการออกกำลังกายเพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อน่องและขา โดยใช้วิธีการเขย่งปลายเท้าขึ้นและลง หรือการบีบและคลายนิ้วเท้าทุกครึ่งชั่วโมง พอถึงช่วงที่ได้นั่งพัก ก็ให้ถอดรองเท้าส้นสูงออกก่อนแล้วนั่งลงบนเก้าอี้ ตั้งหลังให้ตรงและยกขาข้างหนึ่งขึ้นให้สูงระดับสะโพกและหมุนข้อเท้าเป็นวงกลมไปมา จากนั้นให้งุ้มเท้าชี้ขึ้นและลง จากนั้นก็ทำสลับอีกข้างหนึ่ง
- ควรหลีกเลี่ยงการใส่ถุงเท้ายาวหรือถุงน่องที่รัดเหนือเข่า เพราะจะทำให้ระบบไหลเวียนเลือดทำงานไม่สะดวก ในกรณีที่จำเป็นต้องสวมถุงเท้าหรือถุงน่อง ควรเลือกเนื้อผ้าที่มีความยืดหยุ่น และเลือกแบบที่ขอบถุงเท้าหรือถุงน่องรัดห่างใต้เข่าซัก 2 นิ้วโดยประมาณ
- สำหรับคุณที่เป็นคนอ้วนก็ควรจะต้องลดน้ำหนักเป็นอันดับแรก เพื่อลดแรงกดของน้ำหนักทั้งหมดที่จะลงไปสู่ขาและเท้า
Posted in: